Ο Σάββας Αλεξάνδρου, διευθυντής Περιφερειακού Γυμνασίου Αγίου Μάμαντος Τραχωνίου, συνεργάτης Ιεράς Μητροπόλεως Λεμεσού, σημειώνει ότι το άρθρο αυτό γράφτηκε με αφορμή την έκδοση του βιβλίου «Γέρων Ιωσήφ ο Βατοπαιδινός», από τον Ηγούμενο της Μονής Βατοπαιδίου Γέροντα Εφραίμ.
Ο Μέγας Βασίλειος αναφέρει χαρακτηριστικά: «Οι άγιες ψυχές προβάλλουν με την κατά Θεόν βιοτή τους σαν λυχνάρι που φωτίζει πνευματικά όσους επιθυμούν να πορευτούν τον δρόμο της θέωσης και του αγιασμού».
Ένα τέτοιο πνευματικό λυχνάρι αποτελεί και ο βίος του Οσίου Γέροντος Ιωσήφ του Βατοπαιδινού, που δόξασε με την πνευματική παρουσία του το Άγιον Όρος και υπήρξε ο ίδιος πηγή παρακλήσεως πολλών αναγκεμένων ανθρώπων, πνευματικά και υλικά.
Ο Όσιος Γέρων, Κύπριος στην καταγωγή, από μικρό παιδί έλαχε παιδείας και νουθεσίας Κυρίου από τους ευσεβείς γονείς του και το ευρύτερο οικογενειακό του περιβάλλον. Στην προκειμένη περίπτωση ισχύει αυτό που δέχεται ως παιδαγωγική αρχή ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς: «Ένα μικρό παιδί μοιάζει σαν το χωράφι που ό,τι το σπείρει κανείς, έτσι και γεωργεί. Αν ακούει από τους γονείς του λόγους θεοφιλείς και έχει αγαθά πρότυπα, γεωργεί αρετές που είναι κέντρα ζωής, ψυχής και σώματος. Αντίθετα, αν ακούει κακά λόγια και έχει κακά πρότυπα γεωργεί αμαρτίες που είναι κέντρα θανάτου ψυχής και σώματος».
Ο ίδιος, λοιπόν, μεγάλωσε σε ένα περιβάλλον, όπου οι γονείς του, αγράμματοι και απλοϊκοί άνθρωποι, τον δίδαξαν εμπειρικά την αγάπη προς τη λειτουργική ζωή της Εκκλησίας και ιδιαιτέρως προς την αρετή της ελεημοσύνης. Έφηβος, στην ηλικία των δεκαέξι χρονών, δέχεται την επίσκεψη του Δεσπότη Χριστού που του προσφέρει, εξαιτίας της αγαθής του προαίρεσης, το δώρο της αληθούς γνώσης των όντων δηλαδή Του γνωρίζει τον λόγο για τον οποίο δημιουργήθηκαν τα διάφορα κτίσματα και ιδίως ο άνθρωπος. «Ο άνθρωπος είναι αθάνατος και υιός Θεού κατά χάριν».
Η εμπειρία της παρουσίας του Χριστού αλλάζει τους προσανατολισμούς του και ποθεί πλέον τον εμφιλόσοφο βίο, όπως οι Θεοφόροι Πατέρες αποκαλούν τη μοναχική πολιτεία. Έφηβος, λοιπόν, προσέρχεται στην Ιερά Μονή Σταυροβουνίου και τότε μυείται στη νήψη και στην άσκηση από τους καταξιωμένους, πνευματικά, Πατέρες της Μονής. Πνευματικός του ο περίφημος παπα-Κυπριανός.
Ο Όσιος Γέρων, βαθύτατα επηρεασμένος από το πνευματικό περιβάλλον της Μονής, δεν παύει, ακόμα κι όταν αναχωρεί για το Άγιο Όρος, να την θεωρεί πρότυπο μοναχικής πολιτείας. Στο Όρος συνδέεται πνευματικά με τον όσιο Ιωσήφ τον Ησυχαστή, που έχοντας το προορατικό χάρισμα, τον κρατεί στην υπακοή του, έχοντας θεία πληροφορία ότι ο μαθητής του θα αποκτούσε το χάρισμα της θεολογίας.
Πρώτο, λοιπόν, χάρισμά του υπήρξε η Θεολογία. Ο Άγιος Διάδοχος ο Φωτικής λέει χαρακτηριστικά: «Η Θεολογία γέννημα εστίν της του Θεού Χάριτος». Μελετώντας κάποιος το πνευματικό βάθος των βιβλίων που έγραψε και παρακολουθώντας το θεολογικό επίπεδο των λόγων του αντιλαμβάνεται ότι, πράγματι, είχε το χάρισμα της θεολογίας άνωθεν, αφού ο ίδιος δεν είχε τελειώσει καλά - καλά το δημοτικό. Ο ίδιος, εξαιτίας της υπακοής και της κατά Θεόν κακοπάθειας, γίνεται δεκτικός της Θείας Χάρης την οποία μάλιστα αποκαλεί «πτυχίο του μοναχού».
Εξάλλου, σπουδαία είναι και η θεώρησή του για τον άνθρωπο. Υπηχώντας τη θεωρία του Αγίου Μαξίμου του Ομολογητού που συνδέει το πνευματικό ποιόν ενός ανθρώπου με την προσευχή, χαρακτηρίζει τον άνθρωπο ως ευκτικό ον, δηλαδή σαν όν που καταξιώνεται, όταν επικοινωνεί με τον Θεό διά της προσευχής.
Επιπρόσθετα, άλλο σπουδαίο χάρισμά του ήταν η αγάπη του προς όλους. Χάρισμα που δίνεται, κατά τον Άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή, σε κείνον που κατάφερε να κάνει υπέρβαση των παθών του. Έτσι, λοιπόν, «φρόντιζε όσους ασκητές δεν είχαν τη δυνατότητα να εξυπηρετηθούν, μετατρέποντας τον εαυτό του σε ταπεινό υπηρέτη τους. Παρ’ όλους τους κόπους του απαντούσε σε επιστολές ανθρώπων που πονούσαν και ζητούσαν απ’ αυτόν λόγον παρακλήσεως».
Τέλος, έχοντας ακραιφνές εκκλησιαστικό φρόνημα, απέρριπτε οποιεσδήποτε ακρότητες οδηγούσαν σε απόσχιση από την Εκκλησία. Έλεγε, αφορμώμενος από το Ημερολογιακό ζήτημα ότι «χωρίς την Εκκλησία δεν γίνεται τίποτα».
Ο Άγιος Δωρόθεος στα περίφημα «Ασκητικά» του επισημαίνει: «Αι θλίψεις κινούσιν το έλεος του Θεού καθάπερ οι άνεμοι την βροχήν». Έτσι ο όσιος Γέρων γνώρισε πολλές θλίψεις στη ζωή του που προέρχονταν, είτε από την αχαριστία των ανθρώπων είτε από ασθένειες είτε από ψευδείς και ανυπόστατες κατηγορίες. Αντιμετώπισε τα πάντα με καρτερία, πραότητα και ανεξικακία. Έγινε αναμορφωτής της Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου, την οποία επάνδρωσε με τα εκλεκτά μέλη της συνοδείας του. Κοιμήθηκε σε αυτήν οσιακά αφήνοντας πίσω του τεράστιο πνευματικό και θεολογικό έργο, πιστοποιώντας πλήρως με την όλη βιοτή και τις διδαχές του τη θέση του Αγίου Ιωάννου της Κλίμακος πως «Φως μοναχοίς Άγγελοι, φως δε πάντων ανθρώπων μοναχική πολιτεία».
Σάββας Αλεξάνδρου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου